सेतो मच्छ्रिन्द्रनाथलाई महास्नान

काठमाडौँ, ३ माघ । काठमाडौँको जनवहालस्थित सेतो मच्छ्रिन्द्रनाथ (आर्यावलोकितेश्वर) को मूर्तिलाई आज साँझ महास्नान गराइएको छ ।

प्रत्येक वर्ष पौष शुक्ल अष्टमीका दिन मूर्तिलाई विधिविधानपूर्वक बाहिर निकालेर महास्नान गराउने परम्परा छ । मन्दिरको दशै दिशामा बस्ने देवीदेवताको पूजा गरी स्थानीय शोभाभगवतीस्थित निर्मल तीर्थबाट ल्याइएको जलले महास्नान गराइएको हो ।

महास्नानको समयमा बिघ्नबाधा नआओस् भनेर पूर्व–पश्चिम, उत्तर–दक्षिण, अग्नि, नैऋत्य, वायु, इशान, तल र माथि रहेका देवतालाई मूल पुरोहित अष्टरत्न बज्राचार्यले विशेष पूजा गर्नुभएको हो । महास्नानपछि भक्तजनलाई घीउ, दूध, सख्खरलगायत वस्तु जलमा मिसाएर प्रसादसमेत वितरण गरिएको थियो ।

मूर्तिको महास्नानपश्चात् रङगरोगन तथा शृङ्गारका कार्य सोमबारदेखि गरिन्छ, त्यसपछि एकसाताको अवधि (पूर्णिमा)सम्म विभिन्न दशकर्मका विधि गर्ने चलन रहेको पुजारी स्वयम्भूरत्न बज्राचार्यले जानकारी दिनुभयो । पूर्णिमाका दिन विधिविधानसहित विशेष पूजा गरी मूर्तिमा प्राणप्रतिष्ठा गरेपछि मन्दिरको यथास्थानमा प्रतिस्थापन गरिनेछ । मच्छिन्द्रनाथको महास्नान अवलोकनका लागि जीवितदेवी कुमारीलाई मच्छिन्द्र बहाल ल्याइएको थियो ।

मच्छ्रिन्द्रनाथलाई हिन्दू धर्मावलम्बीले हरिहरका रुपमा, बौद्ध धर्मावलम्बीले आर्यावलोकितेश्वरका रुपमा तथा वैष्णवले नारायणका रुपमा पूजा तथा आस्था प्रकट गर्ने गर्दछन् ।