कृष्ण उपाध्याय
सन् २०२२ को फिफा वल्र्ड कपका लागि काम गरिरहेका नेपाली कामदारहरुको बसोबासको व्यवस्था लगायतका विषयमा अन्तर्वार्ता लिन उनीहरु कतार पुगेका थिए । उनीहरु नर्वेजियन च्यारिटी संस्था द ग्लोवल नेटवर्क फर राइटस् एण्ड डेभलपमेण्ट -जीएनआरडी) का लागि वृत्तचित्र बनाउन कतार गएको त्यससंस्थासंग आवद्ध उपाध्यायकी जीवनसंगिनी पौडेलले वीनेपालीलाई जनाइन् । उपाध्यायले उक्त संस्थामा काम गरेको तीनमहिना मात्र भएको थियो ।
यसअघि उनी सन् २००२ देखि २०१३ सम्म लन्डनस्थित एन्टी स्लेभरी ह्युमन राइट्स संस्थासंग आवद्ध थिए ।
उपाध्याय र घिमिरे सम्पर्कविहीन भएपछि दुवै परिवार चिन्तामा छ । उपाध्यायकी जीवनसंगिनी पौडेलले चिन्ता व्यक्त गर्दै मंगलबार घर नजिक वेम्लीस्थित प्रहरी कार्यालयमा उजुरी गर्न जांदा प्रहरीले केही दिन कुरौं भनेर उजुरी दर्ता गर्न नमानेको जनाइन् ।
गुणदेव घिमिरे
उता, घिमिरेकी जीवनसंगिनी बन्दना घिमिरेले पनि केही खवर नआउंदा चिन्ता भइरहेको वीनेपालीलाई जनाइन् । ‘आज फ्लाइट छ, म हिथ्रो आइपुगेर फोन गर्छु भनेर म्यासेज गर्नुभएको थियो तर कता गायव पारे केही पत्तो छैन्’, उनको रोदन थियो । साउथ इष्ट लन्डनस्थित वुलवीच बस्ने बन्दनाले मंगलबार स्थानीय प्रहरीसमक्ष घट्नाबारे जानकारी गराएको जनाइन् ।
जीएनआरडीका अनुसार विगत तीनदिनदेखि कतारी अधिकारीहरुसित पटकपटक अनुरोध गरे पनि उनीहरुका बारेमा केही जानकारी पाउन सकिएको छैन् ।
उनीहरुलाई कतारी प्रहरीले पक्राउ गरेको हुनसक्ने तथा यातना एवं दुव्र्यबहार गरिएको हुनसक्ने जीएनआरडीको आशंका छ । जीएनआरडीले प्रकाशित गरेको विज्ञप्तिमा आफ्ना दुई कर्मचारीहरु बेपत्ता पारिएको र उनीहरुलाई यातना दिइनसक्ने जोखिममा रहेको बताइएको छ ।
जीनआरडीले कतारमा नेपाली कामदारमाथि भएको दुव्र्यबहारका विरुद्ध लडिरहेको उल्लेख गर्दै आफ्ना कर्मचारीको सुरक्षाप्रति कतारी अधिकारीहरु उत्तरदायी हुनुपर्ने बताएको छ । उनीहरुमाथि कुनै पनि शारीरिक वा मानसिक यातना दिइएमा त्यसका विरुद्ध सबै खाले कानुनी कारवाही अगाडि बढाउने चेतावनी पनि उसले दिएको छ ।
५० वषर्ीय उपाध्याय लण्डनको स्कुल अफ ओरेण्टल एण्ड अफ्रिकन स्टडिज (सोआस) बाट नेपालको आन्तरिक द्वन्द्वमा थारु अनुभवका बारेमा विद्यावारिधि गर्दै छन् । उनले केही महिनाअघि कविता संग्रह पनि प्रकाशमा ल्याएका छन् ।
३६ वर्षी घिमिरे नेपाल पत्रकार महासंघ, यूके शाखामा आवद्ध छन् भने लण्डनबाट सञ्चालित नमस्ते युरोप कार्यक्रमका क्यामेरामेन हुन् । यसअघि उनी लन्डनस्थित नेपाली टिभीमा कार्यरत थिए ।
उनीहरु दुवै जनासित बेलायती राहदानी रहेको बताइएको छ ।
श्रमिकहरुसित क्याम्पमै गएर अन्तर्वार्ता लिन असम्भव हुने बताइएपछि नेपाली दूतावासमा भिसा लिन आएका कामदारहरुसित उनीहले अन्तर्वार्ता लिादै आएका थिए ।
नेपाली कुटनीतिज्ञसित हुादा नै गत सप्ताहन्तमा सादा पोशाकका कतारी सुरक्षाकर्मीले पिछा गरेको र कुटनीतिज्ञले सुरक्षाकर्मीलाई हस्तक्षेप गर्न वाध्य तुल्याएको उपाध्यायको भनाइ उल्लेख गर्दै जीएनआरडीले बताएको छ ।
उपाध्यायले सहकर्मी र साथीहरुलाई आफू निगरानीमा परिसकेको सन्देश पठाएका थिए । “मलाई पिछा गरिए जस्तो छ । उनीहरुले मलाई दुःख देलान् जस्तो छ” उपाध्यायले एक सन्देशमा भनेका छन् ।
कतारबाट नर्वे प्रस्थान गर्ने तयारीमा रहेर उनीहरुले आफू रहेको होटल ग्राण्ड हायातबाट चेक आउट गरेको तर प्रहरीको उपस्थितिका कारण रिसेप्सनमै नर्वे आउने उडानको समय नभएसम्म बस्ने योजना बनाएका थिए ।
उपाध्यायको सन्देश पाएका एक मित्रले जीएनआरडीलाई उपलब्ध गराएको जानकारीअनुसार सादा पोशाकका प्रहरीको बिगबिगीका कारण होटल परिसर छाड्न उपाध्यायले असुरक्षित महसुस गरेको बताइएको छ । सन्देशमा होटल छाडेपछि के हुने हो भन्नेमा उपाध्यायले चिन्ता व्यक्त गरेका थिए ।
लण्डनस्थित कतारी दूतावासले यसबारेमा प्रतिक्रिया दिन इन्कार गरेको दी इण्डिपेण्डेण्टले जनाएको छ भने ब्रिटिश फरेन अफिसका प्रवक्ताले कतारमा दुई नागरिक बेपत्ता भएको आफूहरुलाई जानकारी भएको र यसमा काम गरिरहेको जनाएका छन् ।
