लन्डन । गोर्खाहरुको दोश्रो घर बेलायतस्थित फोकस्टोन केन्टमा गोर्खा स्मारक बनेको छ । ब्रिटिश सेनामा गोर्खा भर्तीको दुई सय वर्ष गांठका अवसरमा निर्मित उक्त स्मारकको ब्रिटिश अभिनेत्री जोआना लुम्लेले आइतबार भव्य समारोहबीच उद्घाटन गरिन् । भूपू गोर्खाहरुले नेपाली चेली मान्ने यीनै अभिनेत्री पहलमा भूपू गोर्खा र तिनका परिवारले सन् २००९ मा आवासीय अधिकार पाएका थिए ।
उद्घाटनका लागि महिला नेतृ एवं पूर्व उपप्रधान तथा परराष्ट्रमन्त्री सुजाता कोइरालाले पनि साथ दिएकी थिइन् ।
करिब डेढ करोड रुपैयांको लागतमा निर्मित उक्त स्मारक गार्डेन अफ रिमेम्बरेन्स् पार्कमा अवस्थित छ, जसको तौल ७.८ टन र उचाईं ६ फुट छ । स्मारकले आधुनिक युद्धका लागि पोशाक लगाएर हतियारसहित तम्तयार एक गोर्खा योद्धालाई झल्काइरहेको छ ।
उद्घाटनपछि अभिनेत्री लुम्लेले स्मारकले ब्रिटेन नेपाल सम्वन्ध अरु गाढा बनाउने विश्वास व्यक्त गरिन् । यसले बेलायत रहेका गोर्खा, नेपालीप्रति बेलायती जनताको सुमधुर सम्वन्ध थप अभिवृद्धि गर्ने पनि लुम्लेले जनाइन् । उनले स्मारक गोर्खा इतिहासमा ऐतिहासिक रहेको समेत उल्लेख गरिन् ।
नेतृ कोइरालाले स्मारकले दुई देशबीचको सम्वन्ध अरु प्रगाढ बनाउने बताइन् । उनले नेपालको पुनर्निर्माणमा अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको सहयोग आवश्यक रहेको बताउंदै भूकम्पपछि बेलायतको सहयोगप्रति आभार समेत व्यक्त गरिन् । नेपाल भ्रमण गरेर सहयोग गर्न पनि उनको आग्रह थियो ।
उद्घाटन समारोहमा जोआना र सुजातालाई ब्रिगेड अफ गोर्खाज् सेकेन्ड बटालियन, दि रोयल गोर्खा राइफल्स्का जवानहरुले भव्य सलामी दिए । उक्त अवसरमा दुई सय वटा रंगीन बेलुन उडाइएको थियो ।
स्मारकका परिकल्पनाकार पूर्व काउन्सिलर एवं गोर्खा मेमोरियल फण्डका संस्थापक अध्यक्ष धन गुरुङ ६ वर्ष अघि फोकस्टन टाउनको काउन्सिलर छंदा गोर्खा इतिहास जीवन्त राख्न परिकल्पना गरेको आफ्नो प्रोजेक्टले साकार रुप लिएपछि दंग देखिन्थे । समारोहमा गुरुङले स्मारकले आधुनिक गोर्खाहरुको प्रतिनिधित्व गर्ने अपेक्षा व्यक्त गर्दै स्मारकबाट दोश्रो पुस्ताका नेपाली र बेलायती युवाले गोर्खाबारे शिक्षा लिने विश्वास समेत व्यक्त गरे ।
‘यो प्रथम र दोश्रो विश्वयुद्धमा लडेका करिब दुई लाख गोर्खा र युद्धमा ज्यान गुमाएका करिब ४६ हजार योद्धाहरुको सम्मानमा पनि समर्पित छ’, गुरुङ भन्दै थिए ।
