पूर्वगोर्खाको लगानी रहेको जीनर्जी बन्द, ग्राहकको जिम्मा अर्कै कम्पनीलाई

लण्डन । गोरखा भूतपूर्व सैनिकहरुको लगानीमा स्थापित विद्युत तथा ग्याँस आपूर्ति गर्ने कम्पनी जीनर्जी लिमिटेड बन्द भएको छ ।

तोकिएको समयावधिभित्र आवश्यक कोष जम्मा गर्न कम्पनी असफल भएपछि कारोबारको अनुमतिपत्र खारेजसँगै कम्पनी बन्द भएको हो ।

बेलायतको इनर्जी नियामक निकाय अफजेमले मार्च १८ मा एक विज्ञप्ति जारी गर्दै जीनर्जीलाई कारोबार गर्न रोक लगाएको बताएको थियो ।

जीनर्जीका करिब ९ हजार ग्राहकहरुलाई अफजेमको सेफ्टी नेटअन्तर्गत राखिने भएकाले उनीहरुको घर तथा व्यवसायमा ग्याँस तथा विद्युत आपूर्ति नियमित हुने र जीनर्जीसित लिन–दिन बाँकी कारोबारमा कुनै असर नपर्ने बताइएको छ ।

यसैगरी, अफजेमले २१ मार्चमा अर्को विज्ञप्ति जारी गर्दै जीनर्जीका ग्राहकहरु वल्व नामक इनर्जी प्रदायक कम्पनीलाई हस्तान्तरण गरिएको बताएको छ । अफजेमले प्रतिस्पर्धाका आधारमा वल्वलाई छनौट गरिएको प्रष्टिकरण दिएको छ । अफजेमले ग्राहकहरुलाई नयाँ कम्पनी (वल्व) ले सम्पर्क नगरेसम्म जीनर्जी छोडेर अरु सेवा प्रदायककहाँ नजान पनि सुझाव दिएको छ । यसैगरी, वल्वले सम्पर्क गर्दाको मितिसम्मको विजुली तथा ग्याँस खपतको मिटर रेकर्ड राख्न पनि अफजेमले ग्राहकहरुलाई अनुरोध गरेको छ ।

अफजेमकी निर्देशक फिलिप्पा पिकफोर्डले जीनर्जीका ग्राहकहरुलाई चिन्ता नलिन आग्रह गरेकी छिन् । अफजेमको सेफ्टी नेटअन्तर्गत सबै ग्राहकहरुलाई विजुली तथा ग्याँस आपूर्ति निरन्तर उपलब्ध गराइने र उनीहरुको हरहिसाब सुरक्षित रहने उनले बताएकी छिन् । उनले वल्वसितको कारोबार हस्तान्तरण सकिएपछि ग्राहकहरुले राम्रो सेवा प्रदायक छानेर वल्व छोड्न सक्ने पनि जानकारी दिएकी छिन् ।
सन् २०१३ मा जीनर्जीले लुनेम इनर्जी सप्लाई लिमिटेड खरिद गरी जीनर्जी नामकरण गरेको थियो । जीनर्जीको स्थापना पूर्व गोरखा सैनिकहरुबाट लगानी गरी गरिएको थियो । शुरुवातमा लगानी गर्ने पूर्व गोरखाहरुको संख्या करिब २०० जना रहेको बताइन्छ । उनीहरुले पटकपटक गरी दामासाहीले करिब ५ हजार पाउण्डको दरले लगानी गरेको एक लगानीकर्ताले बताए । यसबाहेक पछिल्लो समयमा गैरगोरखा र युकेका केही व्यवसायीहरुले पनि जीनर्जीमा लगानी गरेका थिए ।

गोरखा भवन फार्नब्रोमा कार्यालय रहेको जीनर्जीमा कार्यरत २२ कर्मचारीको जागिर कम्पनी बन्दसँग सकिएको छ भने लगानीकर्ताहरु वा पैसा लिन बाँकी रहेका ग्राहकहरुले भने जीनर्जीको एडमिनिस्ट्रेटर वा वल्वको निर्णयसम्म प्रतीक्षा गर्नुपर्ने अफजेमले बताएको छ तर लगानीकर्ताहरुले लगानी फिर्ता पाउने सम्भावना भने कम्ती छ ।

यसअघि अफजेमले २९ अक्टोबरमा जीनर्जीलाई ६ लाख ७३ हजार ८७६ पाउण्ड ६२ पेन्स र सोको ब्याज समेत जम्मा गर्न पत्राचार गरेको थियो । समयमीमाभित्र सो रकम बुझाउन जीनर्जी असफल भएपछि सन् २०२० जनवरी ९ मा अफजेमले जीनर्जीको विद्युत तथा ग्याँस आपूर्तिको लाइसेन्स खारेज गर्ने निस्कर्षमा पुगेको थियो ।

जीनर्जीले कम्पनी बचाउन सक्दो कोसिस गरेको देखिन्छ । सन् २०१९ डिसेम्बरमा कम्पनीले जीनर्जीका मास्टर माइण्ड मानिने डा. विश्वम्भर प्रसाद अर्ज्याल र अर्का डाइरेक्टर मेगबहादुर गुरुङलाई हटाई रिचर्ड मालकोम लिण्डले र डेभिड जोन कोलेटलाई नयाँ निर्देशक नियुक्त गरेको थियो । नयाँ लगानीकर्ताबाट लगानी भित्र्याउने कोसिस गरे पनि वैदेशिक लगानी युके ल्याउन धेरै समय लाग्दा अफजेमलाई समयसीमाभित्र पैसा बुझाउन नसकेको बताइएको छ ।

पर्याप्त फण्ड नहुँदा कम्पनी बन्द भयोः प्रबन्ध निर्देशक देवान

जीनर्जी लिमिटेडका प्रबन्ध निर्देशक रिटायर्ड मेजर टिकेन्द्र दल देवानले रिजर्भ फण्ड जम्मा गर्न नसक्दा जीनर्जी बन्द भएको बताए । कठिन कालखण्डमा समेत विभिन्न विघ्नबाधा छल्दै आएको जीनर्जी यसपटक भने त्यस्तो बाधा छल्न असमर्थ भयो । देवान भन्छन्, “८६ वटा इनर्जी कम्पनीहरु बन्द हुँदा समेत हामी बच्दै आएका थियौँ ।”

देवानका अनुसार जीनर्जीमा हालसम्म ३ मिलियन पाउण्ड लगानी भएको थियो । अति सस्तोमा इनर्जी उपलब्ध गराउने कम्पनीहरुमा गनिने जीनर्जीको लगानी अरु कम्पनीको दाँजोमा धेरै कम्ती हो । वार्षिक कारोबार १०-११ मिलियन पाउण्डको गर्ने जीनर्जीको अझै ग्राहकहरुबाट उठाउन करिब २ मिलियन पाउण्ड जति बाँकी छ । “यदि हामीसित २ मिलियन पाउण्ड सञ्चित कोषमा भएको भए आज कम्पनी बन्द हुँदैनथ्यो” देवानले भने ।

नेपाली मूलका गोरखाहरुको लगानी रहेको भए पनि जीनर्जीका धेरै ग्राहकहरु भने गैरनेपाली-गैर गोरखाहरु थिए । नेपाली समुदायलाई विशेष सहुलियत दिए पनि करिब १ हजार मात्र नेपाली ग्राहक थिए भने बाँकी ८ हजार थिए गैरनेपालीहरु । गैरआवासीय नेपाली संघलगायतका नेपाली संघसंस्थालाई ग्राहक बनाई संस्था र कम्पनी दुवैलाई लाभ उठाउन अनुरोध गरेको देवान बताउँछन् । यसैगरी नेपाली व्यवसायीहरुलाई पनि लगानीका लागि अनुरोध गरेको उनले प्रष्ट्याए । ‘कसैलाई दोष दिने कुरा त होइन तर नेपाली समुदायबाट पनि आशा गरेजस्तो सपोर्ट प्राप्त भएन’ उनले भने ।

जीनर्जीलाई जोगाउन हरसम्भव प्रयास गरेको उल्लेख गर्दै उनले डिसेम्बर २०१९ मा नयाँ लगानीकर्ता ल्याए पनि उनीहरुको लगानी विदेशबाट ल्याउनुपर्ने र त्यसका लागि युकेका बैँकहरुको लम्बेतान प्रक्रियाका कारण समयसीमाभित्र लगानी ल्याउन नसकिएको स्पष्ट पारे । ‘नयाँ लगानीकर्ताहरु बडो रुचिका साथ आएका थिए । हामीले पनि धेरै आशा गरेका थियौँ । तर दुर्भाग्य बैँकहरुको ‘ड्यू डिलिजेन्स’का कारण समयमै लगानी ल्याउन सकिएन’ उनले भने ।

जीनर्जीलाई यो अवस्थामा बन्द गर्नुपर्दा बेस्वाद लागेको उनले बताए । व्यवस्थापन र ग्राहकको सेवाको हिसाबले कुनै गुनासो नभएको र अहिले पनि ग्राहकहरुले भावपूर्ण सन्देश लेखिरहेको देवानले उल्लेख गरे । जीनर्जीको पुनर्जीजन हुने सम्भावना कत्तिको छ भन्ने प्रश्नमा देवानले भने – ‘अब जीनर्जीलाई ब्यूँताएर कुनै फाइदा छैन ।’