लन्डन । व्यस्त दैनिकी छिचोलेर साहित्यिक गतिविधि त्यति धेरै हुन्न डायस्पोरामा । सर्जक थोरै, समय थोरै । कविता, गजल वाचन वा अन्य गतिविधि भएपनि केवल औपचारिकतामा सकिन्छ । तर, सप्ताहन्त लन्डनमा एउटा गजल सांझ भयो जसमा पैसा तिरेर साहित्यानुरागी गजल सुन्न जम्मा भए ।
एनआरएनए यूके भाषा साहित्य विभागद्वारा मोती जयन्तीका अवसरमा आयोजित उक्त समारोहमा प्रमुख आकर्षण थिए सुविख्यात गजलकार रवि प्रान्जल र गजल गायक राज सिग्देल । स्थानीय श्रष्टाहरुले पनि साथ दिए नेपालका अतिथी सर्जकलाई । उक्त सांझमा नेपाली साहित्यको श्रीवृद्धिका लागि गहन योगदान दिने राष्ट्रिय विभूति युवाकवि मोतीराम भट्टको स्मरण गर्दै उनीप्रति श्रद्धासुमन समेत अर्पण गरियो ।
कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै प्रमुख अतिथी बेलायतका लागि नेपाली राजदूत डा दुर्गाबहादुर सुवेदी (दुबसु क्षेत्री) ले गजल कविताको गाजल हो भन्ने वरिष्ठ साहित्यकार जगदीश शम्शेर राणाको भनाइ स्मरण गरे । समसामयिक नेपाली गजल नामक पुस्तकको सम्पादन समेत गरेका राजदूत सुवेदीले नेपालमा गजलको विकासक्रमलाई तीन कालमा विभाजन गर्न सकिने बताए । जसअनुसार प्राथमिक काल (विस १९४० देखि ९२), माध्यमिक काल (१९९३ देखि २०३५) र आधुनिक काल (२०३६ देखि हालसम्म) ।
राजदूत सुवेदीले प्राथमिक कालमा मोतीराम भट्ट, मोती मण्डलीका सदस्यहरुले नेपाली साहित्यमा श्रृंगारिक धाराको आविर्भाव गरेको बताए । त्यस्तै माध्यमिक कालमा भीमनिधि तिवारी, उपेन्द्र बहादुर जिगर जस्ता सर्जकहरुले गजल रचना गरेको र आधुनिक कालमा ज्ञानुवाकर पौडेल, कृष्णहरि बराल, रवि प्रान्जल, मनु ब्राजाकी, बियोगी बुढाथोकी, ललिजन रावल जस्ता कवि तथा गजलकारहरुले नेपाली गजल जगतलाई समृद्ध तुल्याएको बताए ।
कार्यक्रममा वरिष्ठ गजलकार रवि प्रान्जलले आफ्ना दर्जन हाराहारी रचना सुनाएर मन्त्रमुग्ध पारे भने चर्चित गजल गायक राज सिग्देलले आफ्ना र अन्य गजलकारका गजल गाएर सुनाए । उनले ‘उ जितेर गइ या हारेर…’, ‘च्वास्स बिझ्ने तिम्रो माया…’, ‘नजर दामी हजुरको’ जस्ता नेपाली र हिन्दी गजल सुनाएर माहोल तताएका थिए । लन्डनमै बस्ने गायिका शर्मिला बर्देवा र गायक प्रमोदराज न्यौपानेले पनि गाए ।
कार्यक्रममा बेलायतका स्थानीय गजलकारहरु रेखा खरेल, सन्जीता देउजा, डा. रुपक श्रेष्ठ, शशी थापा सुब्बा, सुमलकुमार गुरुङ, दुर्गाप्रसाद पोखरेल, विदेहमणि उपाध्याय, नृपेश उप्रेती लगायतले पनि आफ्ना प्रतिनिधि गजलहरु सुनाए ।
कार्यक्रम संयोजक कृष्ण भट्टको सभापतित्वमा भएको गजल सांझ सञ्चालन एनआरएनए यूके भाषा साहित्य विभाग संयोजक नारायण गाउंलेले गरेका थिए ।
कार्यक्रम निर्धारित समयमै शुरु गर्ने आयोजकको जिकिर भने यसमा पनि विफल भयो । गजलकार करुण थापाको भिजा अस्वीकृत भएको खबर आयोजकले अन्तिमसम्म गुपचुप राखेपछि कतिपय सहभागी खिन्न देखिन्थे ।
