लन्डन । बेलायती प्रधानमन्त्री टेरेजा मेले सोमबारमात्र आउंदो मार्च अन्त्यमा युरोपियन युनियनसंग अलग हुन आर्टिकल ५० को सम्झौता शुरु गर्ने उद्घोष गरेपछि बेलायती बजारमा अस्थिरता छाएको छ । कुन शर्तमा ईयूसंग अलग्गिने हो, त्यसको निक्र्योल नहुन्जेल बेलायती अर्थतन्त्र स्थिर नहुने लक्षण देखिएको छ । बेलायती अर्थमन्त्रीले सन् २०१७ मा हुने भविष्यवाणी गरेको आर्थिक वृद्धिदर नहुने सन्देश दिएपछि लगानीकर्ताहरुमा अरु आर्थिक सन्त्रास बढेको छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय विनिमय दरमा पाउण्ड स्टर्लिङको भाउ ३१ वर्ष पछिको रेकर्डमा झरेको छ । कमजोर पाउण्डले बेलायत बस्नेलाई अनेक रुपमा मुल्यमा असर गर्छ । जुनसुकै आयात गरिएको सामानको भाउ बढ्छ । पेट्रोलियम लगायत खाद्यान्न, लत्ताकपडा, इलोक्ट्रोनिक सामानहरुको भाउ बढ्छ । होलिडे महँगो हुन्छ, यसको अर्थ पाउन्डको क्रयशक्तिमा ह्रास हुने हो । सामान निर्यात गर्दा अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिष्पर्धामा सस्तो हुन पुग्छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय विनिमयको हिसाबले कमजोर मुद्रामा यसको नाफा पनि कम हुन पुग्छ । नाफा कम भएपछि लगानी अन्यत्र जान्छ भन्ने मान्यता हुन्छ । यसले देशको अर्थतन्त्र लगायत सम्पतिको मुल्यमा पनि गिरावट आउंछ ।
सामान्य हिसावले बुझ्दा पाउण्ड स्टर्लिङ कमजोर हुनु भनेको लगानीकर्ताहरु माझ बेलायतले युरोपियन युनियन छोडेपछि अर्थतन्त्र प्रतिको चिन्ता हो । यही अन्योल बीच पाउण्डको भाउ अरु कमजोर भएमा आश्चर्य मान्नु नपर्ने बताउंछन् लन्डनस्थित अर्थ व्यवस्थापनका जानकार विकलचन्द्र आचार्य । लगातार गिरावट भयो भने बैंक अफ इंग्ल्यान्डले ब्याजदर, मुद्रास्फिर्ती नियन्त्रण तथा अर्थतन्त्र उत्साहित पार्न कदम चाल्ने उनको विश्वास छ ।
ईयूबाट बहिर्गमन नहुन्जेल बेलायती अर्थतन्त्रले अरु कठोर परिवेश सामना गर्नुपर्ने लक्षणहरु देखिएका छन् । कमन मार्केटमा रहिरहने कि छोड्ने भन्ने प्रमुख आर्थिक मुद्दा छ । कमन मार्केटमा रहंदा फ्री मुभमेन्टलाई मान्नुपर्ने शर्त ईयूको छ । फ्री मुभमेन्ट स्वीकारे आप्रवासी संख्या नियन्त्रण नहुने पक्का छ । बेलायतमा पछिल्ला वर्ष आप्रवासी नियन्त्रण प्रमुख राजनीतिक मुद्दा रहंदै आएको छ । कमन मार्केट छोडे ४४ प्रतिशत भन्दा बढी ब्यापार गर्ने ईयूमा यसको टारिफ (कर) तिर्नुपर्ने हुन्छ जसले गर्दा अरु भार बेलायती व्यवसायलाई पर्न सक्छ । यसले अर्थतन्त्रमा केही वर्ष नकारात्मक असर पर्न सक्छ ।
तर, कमन मार्केट छोड्ने निर्णय गर्ने हो भने प्रत्येक देशसंग ट्रेड सन्धि गरि डब्लुटीओ (विश्व व्यापार संघ) सदस्य हुने अरु तरिकाहरु भने छन् । आर्थिक जग बलियो भएको बेलायतमा केहि समयपछि स्थिरता आउने आशा पनि छ । कति समय लाग्ने हो, त्यो ईयू बहिर्गमनको सम्झौता र यसपछि आर्थिक नीति तथा नेतृत्वले अग्रगामी भूमिका खेल्नेछ ।
यद्यपि, लन्डन स्टक मार्केटको ठूला १०० कम्पनीको सेयर अंक धेरै बढेको छ । लन्डन स्टक मार्केटमा धेरै ठूला विदेशी कम्पनीको सेयर छ । यी ठूला कम्पनीहरुले बेलायतबाहिर कमाएको नाफाको मूल्य पाउण्ड स्टर्लिङ कमजोर भएपछि अरु बढ्छ । ठूला विदेशी कम्पनीहरुलाई पाउन्डको मुल्यमा आएको गिरावटले फाइदा हुंदा स्टक
मार्केटको सेयर बढ्छ । तर, यी भन्दा साना २०५० वटा कम्पनीको सेयर अंक यिनीहरुको जस्तो बढेको छैन् किनकि यसमा धेरै स्वदेशी कम्पनी नै छन् ।
