लन्डन । युरोपियन युनियन (इयू) बाट जस्तोसुकै सम्झौता गरेर बहिर्गमन भएपनि ब्रेक्जिटका कारण आउंदो १५ वर्षसम्म बेलायती अर्थतन्त्रको वृद्धि ८ प्रतिशतसम्मले कम हुने प्रक्षेपण भएको छ । बेलायती मिडियामा चुहिएको सरकारको एक प्रतिवेदनले त्यस्तो आंकलन गरेको हो । उक्त प्रतिवेदनमा बेलायतलाई कुन रुपमा इयूबाट निस्कंदा कसरी असर पार्छ भन्ने जस्ता विभिन्न कोणबाट विश्लेषण गरिएको थियो ।
दोश्रो चरणको ब्रेक्जिट वार्ता केहि सातामा शुरु हुने तयारी भइरहंदा सार्वजनिक भएको यो आंकलनसंगै बेलायती राजनीति अहिले थप तातेको छ । अबको वार्तामा मुख्यतः ब्यापार सम्झौता एवं बेलायत इयू भविष्यको सम्बन्ध मुख्य एजेन्डामा छ । इयू विरोधीहरुले प्रतिवेदन लिक भएसंगै बेलायती प्रधानमन्त्री टेरेजा मे नेतृत्वको कडा आलोचना गरेका छन् । प्रधानमन्त्री मेको आफ्नै पार्टीका केही सांसदले नामको मात्र ब्रेक्जिट गर्न लागेको र बेलायतको स्पष्ट ब्रेक्जिट धारणा राख्न नसकेको आरोप मेमाथि लगाएका छन् ।
इयूको कमन मार्केट, भन्सार संघ र न्यायालयबाट पुरा बहिर्गमन हुने भन्ने प्रधानमन्त्री मेको नीतिलाई इयू समर्थक एवं वहुमत ब्यवसायीहरुले आलोचना गर्दै आएका छन् । बेलायती संसदमा इयू समर्थकहरुको नै वहुमत भएकाले ब्रेक्जिट वार्ताका लागि आफ्नो नीति लागू गर्न प्रधानमन्त्रीलाई थप चुनौति भएको छ ।
बेलायतको प्रमुख प्रतिपक्ष पार्टी लेबरले आफ्नो ब्रेक्जिट नीति स्पष्ट नपारे पनि इयूको कमन मार्केट तथा भन्सार संघमा रहनको लागि लचिलो देखिएको छ ।
बेलायतले इयू फ्री मार्केट सम्झौता गरे ५ प्रतिशतसम्म वृद्धि कम हुने र इयूको कमन मार्केटमा रहेपनि २ प्रतिशत कम हुने जनाएको लन्डनस्थित अर्थ ब्यवस्थापन बिज्ञ विकलचन्द्र आचार्य बताउंछन् । बेलायतको करिब १७ प्रतिशत ब्यापार अमेरिकासंग भइरहेको उल्लेख गर्दै आचार्यले अमेरिकासंग बेलायतले चाहेको जस्तो ब्यापारिक सम्झौता भएपनि ब्रेक्जिटले बेलायती अर्थतन्त्रमा भने प्रतिकुल प्रभाव पार्ने बताए ।
सन् २०१९ को मार्च महिनामा आधिकारिक तवरले बेलायत इयू छोड्ने तालिका छ । यस पछि २१ महिना संक्रमणकालीन व्यवस्था अनुरुप इयू बेलायत सम्बन्ध यथावत रहने जनाइएको छ । इयूका मुख्य ब्रेक्जिट वार्ताकार मिसेल बार्नियरले बेलायत सरकारको अनुरोध बमोजिम संक्रमणकालीन व्यवस्था इयूले स्वीकार गरेको सोमबार ब्रसेल्समा बताएका छन् । यस अवधिमा बेलायतले इयूको सबै नियम अवलम्बन गर्नुपर्ने, इयू बजेटमा यथावत योगदान, अन्यत्र व्यापार सम्झौता गर्न नमिल्ने तर इयूको नीति नियम बनाउने काममा बेलायतको भूमिका नहुने वार्ताकार मिसेल बार्नियरले बताएका छन् । उनको यस भनाइलाई इयू विरोधीहरुले भने बेलायतमा चर्को आलोचना गरेका छन् ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बेलायती टेलिभिजन अन्तर्वार्तामा बेलायत ब्रेक्जिट वार्तामा थप आक्रामक हुनुपर्ने धारणा राखेका छन् । शुरु देखि नै ब्रेक्जिटका समर्थक ट्रम्पले इयूसंग व्यापारिक सम्झौता गर्न आफू भएको पनि निकै कडा रुपमा प्रस्तुत हुने धारणा उक्त अन्तर्वार्तामा राखेका थिए ।
बेलायत कुन शर्तमा इयूबाट बहिर्गमन हुनुपर्छ भनि जनमत संग्रह गर्नेको आवाजपनि बढेको एक मत सर्वेक्षणले देखाएको छ । बेलायतले इयू छोड्दा कस्तो प्रभाव पार्छ भन्ने कुराको वहस र एकिन नभइकन गरिएको जनमत संग्रहले अहिलेको परिस्थिति उब्जिएको बताउनेको संख्या बेलायतमा उल्लेख्य छ ।
मुख्यतः इयूको आप्रवासीको बढ्दो बेलायत आगमनले इयू विरोधी जनमत ल्याउन सफल भएका थिए । तर, प्राविधिक रुपमा भने बेलायत इयू बहिर्गमन जटिल हुंदै गएको छ । इकान्तिपुर
